مجله اینترنتی انسان www.nsun.us
گورخران رميده از چنگال شیر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
فَما لَهُمْ عَنِ التَّذْکِرَةِ مُعْرِضِينَ * کَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ * فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ *
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
چرا آنها از تذکر رويگردانند؟! * گويي گورخراني رميدهاند، * که از (مقابل) شيري فرار کردهاند! *
« سورةُ المدثر آیات 49 الی 51 »
تفسير نمونه
چرا آنها اينهمه از تذکر گريزانند؟
چنان از حق ميگريزند که گورخران از شير!
در ادامهي بحثي که پيرامون سرنوشت مجرمان و دوزخيان در آيات قبل آمده بود در آيات مورد بحث وحشت اين گروه معاند و لجوج را از شنيدن سخن حق و هر گونه اندرز و نصيحت به روشنترين وجهي منعکس ميکند.
نخست ميگويد: «چرا آنها اينهمه از تذکر و يادآوري رويگردانند»؟ (فما لهم عن التذکرة معرضين).
چرا از داروي شفابخش قرآن فرار ميکنند؟ چرا دست رد بر سينهي طبيب دلسوز ميزنند؟ راستي جاي تعجب است.
گوئي آنها گورخراني هستند رميده.
«گوئي آنها گورخراني هستند رميده و فراري» (کانهم حمر مستنفرة).
«حمر» جمع «حمار» به معني الاغ است، منتها در اينجا به قرينه فرار کردن از چنگال شير يا صياد منظور خر وحشي يا گورخر است و به تعبير ديگر اين کلمه مفهوم وسيعي دارد که وحشي و اهلي آن را شامل ميشود.
که از شير فرار کردهاند!
که از شير (يا صياد) فرار کردهاند» (فرت من قسورة).
«قسورة» از ماده «قسر» (به معني قهر و غلبه) گرفته شده، و يکي از نامهاي «شير» است، و بعضي آن را به معني تيرانداز و يا صياد نيز تفسير کردهاند، ولي معني اول در اينجا مناسبتر به نظر ميرسد.
معروف است که «گورخر» وحشت عجيبي از «شير» دارد، حتي موقعي که صداي شير را ميشنود چنان وحشتي بر او مستولي ميشود که ديوانهوار به هر سو ميدود، مخصوصا هنگامي که شير به گروهي از آنها برسد چنان پراکنده ميشوند و به هر سو ميدوند که هر بينندهاي را غرق تعجب ميکند، اصولا اين حيوان به حکم وحشي بودن از همه چيز وحشت دارد تا چه رسد به دشمن خونخوارش شير.
به هر حال اين آيه تعبيري است بسيار رسا و گويا از وحشت و فرار مشرکان از آيات روحپرور قرآن، آنها را به گورخر تشبيه کرده که هم فاقد عقل و شعور است،و هم به علت وحشي بودن گريزان از همه چيز، در حالي که در برابر آنها چيزي جز تذکره (وسيله يادآوري و بيداري و هوشياري) قرار ندارد.
منبع : تفسير نمونه ، اثر مرجع عالیقدر اسلام آیت الله مكارم شیرازى
مطالب مرتبط :
در همین زمینه:
- دریافت فایل صوتی تفسیر سورةُ المدثر ( مفسر : حجت الاسلام و المسلمین قرائتی )
- دریافت ویدئو (تشبيه فرار مشرکان از آيات قرآن به گورخران رميده از چنگال شیر )
